ΗΡΩΙΝΗ!
Όπως λέμε διακετυλομορφίνη ή αλλιώς “ο πιο γνωστός Δράκος του κόσμου των ναρκωτικών, που κάνει μανούλες ανά την υφήλιο να τρέμουν μην το βλαστάρι τους μπλέξει με τούτη“. Γνωστή ακόμα και στις πέτρες και στην θείτσα σου που ποτέ δεν άφησε το χωριό, η ηρωίνη είναι το αρχετυπικό κατεξοχήν ναρκωτικό, που το μπλέξιμο μαζί της έχει όλα τα χαρακτηριστικά που φαντάζεται κάποιος όταν ακούει την λέξη “ναρκωτικά“: εθισμός, στερητικό σύνδρομο, παραβατική συμπεριφορά,  συναναστροφή με όλα τα καλόπαιδα προς απόκτησή της, κατάντια “κάνω μπαμ από τα εκατό μέτρα” και θάνατος.
Αυτό το τόσο στερεοτυπικό μπουκέτο “πατροπαράδοτων” συμπτωμάτων είναι μια πολύ ωραία μίξη φαρμακολογικών αποτελεσμάτων αλλά και κοινωνικών συνθηκών, όπως θα μας θύμιζαν οι φίλοι μας οι φιλοσοφικοτέτοιοι και θα μας επιβεβαίωναν με την “κόσμια” ύπαρξή τους οι μορφινομανείς γιατροί με τις μετρημένες δόσεις, τις καθαρές σύριγγες και την νόμιμη πρόσβαση στο μήλο της έριδος.
Κάπου εδώ “κολλάει” το πράμα στις περισσότερες συζητήσεις “αποποινικοποίησης των ναρκωτικών“, σαν τροχός κάρου στην λάσπη– δεν πάει ρούπι παραπέρα, με τον ΟΚΑΝΑ να χαζεύει, χάσκοντας με το στόμα ανοιχτό, με άμεσο κίνδυνο να καταπιεί καμία μύγα. ΟΚΑΝΑ, να ένα ακρωνύμιο που ο άμεσος συσχετισμός λέξεων κάνει τον μέσο πολίτη να αναφωνεί “πρεζάκιας” και “απεξάρτηση“. Αν ρωτήσεις τον πρεζάκια, ίσως η άμεση συσχέτιση λέξεων να είναι ελαφρώς παράξενη, σχηματίζοντας φράσεις όπως “μεθαδόνη ως νόμιμη πρέζα, που για να την πάρεις ιδρώνει μέχρι και η κωλοτρυπίδα σου“, “λίστες αναμονής που, εκτός ότι μπορείς να τις βρεις στα στοιχεία με τα πλήρη στοιχεία του πρέζακα, αποτελούν και λίστες θανάτου“, “βουπρενορφίνη σαν αυτά τα σουμπουξόνια που καταλήγω να τα αγοράζω από ντιλεράκι, γιατί δεν δίνει αρκετά ο γιατρός” και “ναλτρεξόνη που ξέρω πως όταν την πάρω δεν θα μου κλάσει μία το σούτι“.
 
ΙΜΠΟΓΚΑΪΝΗ!
Όπως λέμε 12-μέθοξυϊμπογκαμίνη ή αλλιώς όπως λέμε… εχμ, δεν λέμε διότι πιθανότατα δεν την έχεις ακούσει — εκτός αν μου είσαι ψαγμενάκι, όπου ίσως βιαστείς να μας φωνάξεις ενθουσιασμένα “η θεραπεία για την πρέζα και κάθε είδους εθισμό από αλκοόλ και χάπια (sic)“. Η ιμπογκαΐνη (ibogaine) για πολλά κράτη είναι ένα απαγορευμένο “ναρκωτικό” (ξανά-μανά sic), με ορισμένα από αυτά όπως “οι αμερικές” να το έχουν στον πίνακα 1, στα πιο επικίνδυνα μαζί με την ηρωίνη. Αν ήταν Έλληνες τουλάχιστον θα είχαμε την δικαιολογία για αυτή την κατάταξη, πως τους μπέρδεψαν τα κοινά αυτών των δυο ουσιών: ο τόνος στο γιώτα.
Η όλη ιστορία της διάδοσης της ιμπογκαΐνης ξεκίνησε για εμάς τα “λευκά παιδάκια” την δεκαετία του ’50 με τα πειράματα της CIA με αυτήν (χμ, πηγές;), ίσως και λίγο πιο πριν -το 1939- με την εισαγωγή του γαλλικού φαρμάκου Lambarene, το οποίο θεωρούταν ήπιο διεγερτικό και ανορεξιογόνο (βλέπε δίαιτα). Ήρθε να κορυφωθεί το 1962 όταν ο δεκαεννιάχρονος “γενικά πρέζακλαςHoward S. Lotsof που γούσταρε να παίρνει lots of ηρωΐνη την δοκίμασε μετά από “σκούντημα” χημικού φίλου του, που του είπε πως είναι “ένα αφρικάνικο παραισθησιογόνο που κρατάει πάνω-κάτω 36 ώρες“. Μετά το πέρας της ιδιαίτερα βασανιστικής εμπειρίας ο Lotsof παρατήρησε κάτι πολύ παράξενο: όχι μόνο κατά την διάρκεια των 36 ωρών δεν είχε κανένα στερητικό σύνδρομο αλλά και μετά από την εμπειρία τον είχε αφήσει η πείνα για την κυρία Ηρώ, και ένιωθε -σωματικά τουλάχιστον- έτοιμος να την αφήσει πίσω. Μετά από τούτο το περιστατικό έκανε σκοπό της ζωής του να διαδώσει την χρήση της ως μέσο αποτοξίνωσης και… σχεδόν τα κατάφερε, αν κρίνουμε από την ύπαρξη κλινικών χορήγησης ιμπογκαΐνης!

Wow, τι είναι αυτή η μαγική ιμπογκαΐνη; Είπες κάτι για εξωτικές αφρικές!

Όχι, δεν είναι καυτερή πιπεριά -- είναι ο καρπός του φυτού Tabernanthe iboga.
Όχι, δεν είναι καυτερή πιπεριά — είναι ο καρπός του φυτού Tabernanthe iboga.
Η ιμπογκαΐνη είναι το κύριο αλκαλοειδές που λαμβάνεται από τον φλοιό της ρίζας (κυρίως) του φυτού Tabernanthe iboga, ενός αφρικάνικου θάμνου που φύεται στο δυτικό μέρος της κεντρικής Αφρικής.
Χρησιμοποιείται κατά κόρον στην θρησκεία Bwiti που μπορεί να απαντηθεί σε αφρικάνικες φυλές στην Γκαμπόν, κυρίως σε τελετές ενηλικίωσης, σε θεραπευτικές πράξεις, όπως επίσης και ως διεγερτικό βοήθημα για το κυνήγι. Η ιμπογκαΐνη σε μικρές δόσεις (100-200 mg) έχει διεγερτική δράση ενώ σε μεγαλύτερες δόσεις -που μπορούν να αγγίζουν και το 1 γραμμάριο καθαρού αλκαλοειδούς- έχει αυτό που θα έλεγαν ελαφριά τη καρδία οι φίλοι μας οι γιατροί “παραισθησιογόνο δράση“.
Φυσικά εδώ τα μαυράκια δεν βγάζουν έξω τις φιάλες Erlenmeyer και τις διαχωριστικές χοάνες για εκχύλιση του αλκαλοειδούς, αρκούνται στην λήψη 3 έως και… 20 γραμμαρίων της ρίζας, αναλόγως με το αν πρόκειται για μικρή δόση ή για μυητική. Οι ντόπιες φυλές, όταν χρησιμοποιούν τις μεγάλες δόσεις, θεωρούν πως έρχονται σε επαφή με τους προγόνους τους, μια εμπειρία κεντρική στην θρησκεία Bwiti — τέτοιες τελετές συνήθως γίνονται το βράδυ και προβλέπεται “ολονυκτία” όχι μόνο από τον άμεσα συμμετέχοντα, αλλά και από όλη την φυλή, άπαξ και το άτομο που λαμβάνει την μεγάλη δόση χρειάζεται πολλές φορές την βοήθεια τρίτων.
Η εμπειρία της ιμπογκαΐνης είναι αρκετά πολύπλοκη: χοντρικά τα αποτελέσματα διαρκούν μέχρι και τρεις μέρες και όποιος “ψάχνεται” για φτιαξίματα καλό θα ήταν να ξέρει πως η ιμπογκαΐνη δεν προσφέρεται για πάρτι, χορούς, κλαμπάκια και όλα αυτά που σου έμαθε εκείνο το ξένο φόρουμ ως “recreational” — και ψάχνεις λέξη να το πεις στα ελληνικά και δεν βρίσκεις, διότι εξάλλου δεν σε ενδιαφέρει όταν είσαι φτιαγμένος ως τα μπούνια. Ή μάλλον, αν προτιμάς, προσφέρεται για τα παραπάνω αν η ιδέα της καλοπέρασής σου είναι ξερνάς τα άντερά σου και να μην μπορείς να σηκωθείς από το πάτωμα, να μουδιάζει όλο σου το σώμα και να έχεις τέτοια διέγερση που να μην μπορείς να κοιμηθείς, φαινόμενα των οποίων τα απομεινάρια θα σε συνοδέψουν εύμορφα μέσα στο τριήμερο.
Ναι, μην τρίβεις τα ματάκια σου αν είσαι καινούργιος στην στήλη, υπάρχει και χρήση ψυχοενεργών ουσιών που δεν την κάνει κάποιος για να νιώσει στιγμιαία ωραία αλλά με άλλους, πιο μακροπρόθεσμους σκοπούς, που βρίσκονται εκτός του εμπειρικού και γνωστικού πλαισίου σου, τουλάχιστον αν αναφέρεσαι σε αυτές τις ουσίες ενσυνείδητα ως “ναρκωτικά“.
Και πού είναι το ψυχοτρόπο τζέρτζελο , θα με ρωτήσεις; Ε, μέσα σε όλα αυτά αυτά, στην αρχή έχεις μια περίοδο γύρω στις τέσσερις ώρες με οπτικά φαινόμενα που θυμίζουν αυτά της υπναγωγίας, έχουν αναφερθεί επίσης και ακουστικά φαινόμενα… Όχι, δεν τελειώσαμε, μόλις αρχίσαμε για την ακρίβεια, αφού μετά ακολουθεί μια αρκετά ρεαλιστική και ολοκληρωτική -όσον αφορά την ένταση και τα αποτελέσματα- περίοδος, η οποία περιγράφεται να έχει έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Εδώ δεν θα ξεμπερδέψεις με ένα φθηνό πεντάωρο, μετά το πέρας του οποίου θα σηκωθείς, θα σκουπίσεις τον ιδρώτα σου και θα αρχίσεις να σκέφτεσαι πως “δεν θα ξαναπάρεις αυτή την μαλακία” μόνο και μόνο για να βρεθείς έναν μήνα αργότερα να την ξαναχλαπακιάζεις — σε περιμένει, αν πήρες μεγάλη δόση, ένα καλό εικοσάωρο αυτού του ψυχογραφικού ενδοσκοπικού τζέρτζελου!
 

Ένεση φαρμακολογίας δεν έχει σήμερα;

Ο χημικός τύπος της ιμπογκαΐνης
Ο χημικός τύπος της ιμπογκαΐνης
Τζανκούλη της πληροφορίας σε έχω κάνει και την ζητάς αυτόβουλα ατιμούλικό μου! Φυσικά και έχει, αφήνω εγώ το μανάρι μου ατάιστο; Η ιμπογκαΐνη είναι ένα αλκαλοειδές με βασικό πυρήνα αυτόν της ινδόλης (σκέψου ουσίες όπως DMT, ψιλοκίνη κτλ.) αν και, σε σχέση με τα απλά ινδολικά ανάλογα, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πιο “σύνθετο“.
Όσον αφορά την ημιζωή αυτού του αλκαλοειδούς, “ακούγονται πολλά” με ορισμένες πηγές να θέλουν την ημιζωή του γύρω στις 2 ώρες στο αρούρι και γύρω στις 7 στον άνθρωπο, ενώ άλλες πηγές να δίνουν ξερά ένα “2 ώρες” αφήνοντας να εννοηθεί “στον άνθρωπο”.
Εδώ έρχονται δυο ακόμα δεδομένα να περιπλέξουν την φαρμακοκινητική αυτού του μορίου: το πρώτο είναι πως η ιμπογκαΐνη μεταβολίζεται σε έναν φαρμακολογικά/ψυχοτροπικά ενεργό μεταβολίτη, την νοριμπογκαΐνη με παρόμοια ημιζωή με αυτή της ιμπογκαΐνης, η οποία και αυτή ασκεί την δράση της. Το δεύτερο είναι πως, ως λιπόφιλο μόριο, μπορεί να αποθηκευτεί στο λίπος του σώματος (σκέψου το λίπος ως ντεπό — αποθηκευτικό ντεπόζιτο) με αποτέλεσμα σύνθετη “κίνηση” και “απελευθέρωση” του μορίου μέσα στο σώμα.
Αποτέλεσμα; Μια δόση όχι απλά κρατάει πολύ, αλλά τα αποτελέσματά της συνεχίζονται και μετά το πέρας των αντιληπτών αποτελεσμάτων της. Δεν μιλάμε για θεραπεία υποκατάστασης, δεν μιλάμε για κάτι που “πρέπει να συνεχίσεις να το παίρνεις“, μιλάμε για μία, μονήρη χρήση που ίσως σταματήσει το στερητικό σύνδρομο.
Γουστάρεις μαυρούλη και μύηση; Να μια τελετή μύησης φωτογραφημένη από τον Laurent Sazy!
Γουστάρεις μαυρούλη και μύηση; Να μια τελετή μύησης φωτογραφημένη από τον Laurent Sazy!
Στα παραπάνω προσθέτει και η φαρμακολογία της ιμπογκαΐνης και του κύριου μεταβολίτη της, που είναι αυτό που ονομάζουν οι φαρμακολόγοι “βρώμικη” ενώ το Ζαϊκλόνιπλούσια“.
Για να δούμε, για να δούμε, “προκαλεί παραισθήσεις” είπαν τα γιατρουδάκια μας… Επιδρά αγωνιστικά στους υποδοχείς 5ΗΤ2α (όπως τα κλασικά ψυχεδελικά ίσως;) και ανταγωνιστικά στους NMDA υποδοχείς (σκέψου διασπαστικά αναισθητικά όπως π.χ. η κεταμίνη ή το MK-801). Αναφέρεται επίσης πως δρα ανταγωνιστικά στους κάππα υποδοχείς οπιοειδών, πιθανόν αγωνιστικά στους υποδοχείς μι των οπιοειδών και ασκεί επίσης πιθανότατα ποικίλες δράσεις σε κανάλια νατρίου, υποδοχείς σίγμα και νικοτινικούς υποδοχείς. ”Τσι πουτάνας το κάγκελο” που θα έλεγε και ο Μανωλιός, μην με κοιτάς με απορία — αυτή είναι όντως σύνθετη φαρμακολογία!
Πιθανότατα κάπου εκεί μέσα ή στον συνδυασμό όλων αυτών βρίσκονται οι αντιεθιστικές δράσεις της ιμπογκαΐνης, οι οποίες μάλλον εκτός από “ξερή φαρμακολογική” επίδραση του μορίου περιλαμβάνουν και το όλο “βιωματικό” ενδοσκοπικό κομμάτι που κάποιος βιώνει κατά την δράση της — εδώ θυμήσου την ψυχαναλυτική χρήση ψυχοτρόπων ουσιών που άνθισε στα ’60s, μαράθηκε απότομα και ξανάρχισε να ανθίζει πάλι στις μέρες μας.
 

Υπέροχα! Πότε αρπάζουμε τον κουβά με την ιμπόγκα να τους ποτίσουμε όλους;

H προετοιμασία της ρίζας ιμπόγκα (iboga) που περιέχει ιμπογκαΐνη (ibogaine)
H προετοιμασία της ρίζας ιμπόγκα (iboga) που περιέχει ιμπογκαΐνη (ibogaine)
Άκουσες ψυχαναλυτικά αποτελέσματα, άκουσες αντιεθιστική δράση, είχε και λίγο αφρικανάκι και παράξενη φαρμακολογία το σκηνικό και μου καύλωσες! Άσε τον κουβά κάτω και περίμενε λίγο. Για αρχή η “αντιεθιστική δράση” της ιμπογκαΐνης έγκειται εν μέρει στην παρεμβολή της σε “μηχανισμούς στερητικού συνδρόμου” του εγκεφάλου, πιθανότατα “απενεργοποιώντας” τους τόσο ώστε το άτομο να μπορεί να “καθαρίσει” χωρίς ούτε να σκέφτεται την επόμενή του δόση, ούτε να έχει το εφιαλτικό σωματικό στέλεχος του στερητικού συνδρόμου (ιδρώτες, πόνοι παντού — ρώτα τον πρεζάκια της γειτονιάς του και δες πως γυρνάει το μάτι του και μόνο στην ερώτηση).
Με λίγα λόγια η ιμπογκαΐνη ανοίγει ένα “παράθυρο” εκεί που θα υπήρχε σωματικός πόνος, ώστε ο χρήστης να αναπνεύσει και, αν μπορεί, να δραπετεύσει, να μην γυρίσει πίσω για να κάνει τον πόνο να πάψει.
Ο “εθισμός” όμως είναι πιο σύνθετη υπόθεση, με μπόλικο από τούτο το “κοινωνικό” στέλεχος και αν θα επιστρέψει ο φέρελπις πρώην χρήστης στην χρήση “των μεγάλων κακών ναρκωτικών” είναι ένα παραμύθι που έχει παιχτεί άπειρες φορές σε σοκάκια, πλατείες και σαλόνια: είναι αποφασισμένος να ξεκόψει; Έχει φιλικούς κύκλους και ενδιαφέροντα που βρίσκονται “εκτός πρέζας” ή όλη του η ζωή είναι μέσα στην ντρόγκα; Έχει εξαλειφθεί το οτιδήποτε τον οδήγησε εξαρχής σε δυσπροσαρμοστικούς τρόπους/συχνότητα χρήσης ουσιών;
Να μερικές ερωτήσεις που αν δεν απαντηθούν μπορούν να κάνουν την ιμπογκαΐνη να είναι απλά ένα διάλειμμα από την χρήση ή ακόμα χειρότερα να δράσει ως τροχοπέδη του τύπου “έλα μωρέ, και να ξαναγλυστρίσω απλά θα ξαναπάρω ιμπογκαΐνη!“. Εδώ, κάποιος θα πει,  υποτίθεται πως το “βιωματικό” κομμάτι της εμπειρίας της ιμπογκαΐνης δρα έτσι ώστε να απομακρύνει και ψυχολογικά τον χρήστη από την “πρέζα” ως έννοια και τρόπο ζωής — set, setting και προσωπική δουλειά θα απαντήσει το Ζαϊκλόνι, μην ψάχνεις “ασημένιες σφαίρες“.
Δυο ακόμα ζητήματα με την ιμπόγκα είναι α) η νευροτοξικότητά της και β) πως έχουν σημειωθεί θάνατοι από την χρήση της. Το πρώτο κομμάτι έχει να κάνει με μεγάλες δόσεις οι οποίες πιθανότατα προκαλούν διεγερσιμοτοξικότητα σε συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύτταρα, σκοτώνοντάς τα και παρουσιάζοντας κυρίως συμπτωματολογία όσον αφορά την κίνηση. Εδώ, μένει να βρεθεί αν μία μεγάλη δόση ικανή για απεξάρτηση μπορεί να έχει τέτοια αποτελέσματα στον άνθρωπο. Λάβε υπόψιν σου πως η νευροτοξικότητα δεν φαίνεται πάντα αμέσως, αλλιώς θα αρκούσε να δούμε αν όσοι πήραν την δόση απεξάρτησης “φαίνονται ΟΚ” — οι φυλές που χρησιμοποιούν ιμπόγκα δεν… φαίνεται πάντως να έχουν μαζικά κάποιο πρόβλημα, οπότε αυτό για αρχή μας λέει πως δεν έχουμε να κάνουμε με την φρικαλέα εξόφθαλμη νευροτοξικότητα ουσιών τύπου MPTP (ψάξτο, έχει ζουμί!). Αν παρόλαυτά παραμένεις σκεπτικός -μαζί σου το Ζαϊκλόνι- έχουν αναπτυχθεί ισχυρότερα ανάλογα της ιμπογκαΐνης με μικρότερη έως απούσα νευροτοξικότητα, όπως το 18-MC (18-μέθοξυκοροναριδίνη) και σχετικές ουσίες.
Όσον αφορά το β, η ιμπογκαΐνη θα μπορούσε να προκαλέσει θάνατο σε άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα, ηπατική/νεφρική δυσλειτουργία, διαβήτη ή σε συγχορήγηση με άλλες ουσίες και καλό θα ήταν όταν χορηγείται να βρίσκεται πρόχειρος ένας γιατρός, κάποιος που να μπορεί να τσεκάρει έναν παλμό, να πάρει μια πίεση αλλά και να παρέμβει σε περίπτωση ιατρικού επείγοντος. Δεν είναι τυχαίο που όταν μιλάμε για θεραπεία με ιμπογκαΐνη συνήθως μιλάμε για κλινική και θεραπεία μετά από τις απαραίτητες εξετάσεις και όχι για το σαλόνι κάποιου φίλου που μας τράταρε λίγη ιμπόγκα μεταξύ καφέ και γλυκού κυδωνιού.
Ως την επόμενη Παρασκευή, ψάξε λίγο την ιμπόγκα στα internets και μην ξεχάσεις να ψάξεις στο YouTube για σχετικά ντοκιμαντέρ – έχει πράμα από την Δράμα!